Βλεποντας κανεις τον καμπο του χωριου με τις λεβαντες...
.φερνει στη θυμηση του τα καπνα. ..
Ας θυμηθουμε τις διαδοχικες φασεις καλλιεργειας του καπνου.
Πρωτα πρωτα επρεπε να ετοιμαστει το φυτωριο,τα παρνικια οπως τα λεγαμε.φτυστρες τις λενε αλλου.
Συνηθως στον μπαξε που ειχε ο καθενας η στον αυλαγα.Εκει σε παρτερια εσπερναν τον καπνοσπορο.
Την ποικιλια καθοριζε ο Ε.Ο.Κ.:Εθνικος Οργανισμος Καπνου.
Και,περιμεναν να φυτρωσουν να μεγαλωσουν τα καπνοφυτα μεχρι 10-15 εκατοστα για να αρχισει η φυτεια τουςαρχες Ιουνιου.
Εννοειται οτι πρωτα επρεπε vα ετοιμαστει το καπνοχωραφο.Να οργωθει και σβαρνιστει καλα. Και βεβαια το οργωμα και το σβαρνισμα γινονταν με τα ζωα(αλογο,μουλαρι,βοδια,αγελαδες ο,τι ειχε ο καθενας) με σιδερενια αλετρια(κοτανια) ακομη και με ξυλαλετρα(Ησιοδειον αροτρον).
Το σβαρνισμα αρεσε στα παιδια. . Για να εχει βαρος η σβαρνα,που ηταv χειροποιητη με κοντα χοντρα μαδερια η σανιδες η με μikρoυς κoρμoυς δεντρων,ακομη και μια παλια πορτα . .
καθομασταν πανω στη σβαρνα,κρατουσαμε τα γκεμια του ζωου και το οδηγουσαμε μεσα στο χωραφι για να λιωσουμε τιυς σβωλους (κουστια) και να ισιαξει το χωμα.
Εκει,λοιπον,πηραμε αλλο ενα διπλωμα. .οδηγησης(το αλλο στο αλωνισμα πανω στο τουκαν).. με αρκετο βαθμο επικινδυνοτητας γιατι τα ζωα καποιες φορες πετουσαν και καμια κλωτσια και το εβαζαν στα ποδια.
Κυριως αν καταλαβαιναν οτι ο κουμανταδορος ειναι του χεριου τους. .
Θυμαμαι μια φορα ο Γκεσιος,ετσι ηταν το ονομα του μουλαριου μας. . με πηγε μεχρι την Μεταμορφωση. .
Παντα ο πατερας μου,οταν με αφηνε με τον Γκεσιο μου ελεγε:"τ οματας δεκατεσσερα. .Τα μουλαρα εφτα φορας την ημεραν νουνιζνε πως θα σκοτωνε τ αφεντικον ατουν" ..
Υπερβολικη βεβαια συμβουλη. . απλα να ειμαι προσεκτικος..
Να γυρισουμε στη φυτεια.:Το μεγαλυτερο προβλημα ηταν το . , .νερο.
Χωρις νερο δεν γινεται φυτεια. .
Φορτωναν τα καρρα σε αδεια βαρελια,μπετονια κλπ και τα γεμιζαν απο τις λιγοστες βρυσες του χωριου,απο πηγαδια. Ακομη και απο μπαρες.
Στο καπνοχωραφο υπηρχαν αδεια βαρελια οπου αδειαζαν το νερο.Ευτυχως στο καπνοφυτο αρκουσε ενα με δυο ποτηρια νερο για να "πιασει"
Οπως ελεγαν οι μεγαλυτεροι ειναι "αρσουσγκον"Αντεχει δηλαδη. .
Ομως οσοι σε αλλα μερη ειχαν νερα,ειχαν μεγαλυτερη παραγωγη και πιο ξεκουραστη η καπνοκαλλιεργεια. .Τελος παντων ο καθενας με την τυχη και με τον . .καμπο του.
Και βεβαια στη διαρκεια της καπνοφυτειας λειτουργουσε και η αλληλοβοηθεια μεταξυ συγγενων και συγχωριανων..Αν υπηρχαν πολλα "χερια" γινοταν καταμερισμος εργασιας. . .
Ο ενας ανοιγε αυλακια με την τσαπα,ο αλλος με το φυτεφτερ(μακρυ ξυλο σαν μπαστουνι με σιδερενια μυτη ) ανοιγε τρυπες,χτυπωντας κατα διαστηματα μεσα στο αυλακι.
Με το αλλο χερι κρατουσε το πολυβανικο(οιτιστηρι) και εριχνε νερο σε καθε τρυπα.
Αλλος εφερνε το νερι απο τα βαρελια.Αλλος αφηνε σε καθε τρυπα ενα φυτο.Αλλος περνιυσε απ τ αυλακια και φυτετευε το φυττο πατωντας το απαλα με τι δεικτη του χεριου.Καποιος αλλος σκεπαζε . .δηλαδη εφερνε χωμα με τα δαχτυλα στη ριζα του φυτου και το πιεζε λιγακι να κρατησει την υγρασια του.
Αν δεν υπηρχαν "χερια" καταλαβαίνετε ποσο δύσκολα γίνονταν τα πράγματα.
Κατι πολυ συνηθισμενο .
. Η καλυτερη ωρα ηταν . .το μεσημεριανο φαγητο. .
Πρωτα επρεπε να βρουνε μια σκια(εβορα). .Ο καμπος μας δεν φημιζεται για τις σκιες του.Υπηρχαν μερικες αγριοαχλαδιες και πολλες φορες στη σκια του καρρου.
. Το μενου συνηθως ηταν φουστορον,ναξαρινα,ξυγαλαν,τσιιρταν,χαψια,λαβασια,πισια κλπ.
Δεν ελειπαν και τα αστεία και τα πειράγματα σαν . .επιδόρπιο.,.
Μετά τη φυτεια κι οταν τα φυτα γινονταν 30-40εκατοστα αρχιζε τι σκαλισμα,πρωτο και δευτερο για να εξοντωσουμε τα αγριοχορτα(συνηθως αγριαδες,λυξεες,λυκους,πιρπιρουνες,ματσιρ α,σαχταριτσες κλπ)
Καπου εκει εκλειναν και τα σχολεία και μας περιμεναν νε ανοιχτές τις αγκαλιές.
.Τα καπνοφυλλα σιγα σιγα ωριμαζαν τα κατω κατω φυλλα,τα πατοφυλλα και αρχιζε το μαζεμα. .το τσακωμαν. .που ηταν η πιο δυσκολη κι οχι μονο διαδικασια .
Επρεπε να γίνει με τη δροσιά ,γιατι μολις εβγαινε ι ηλιος τα φυλλα κολλουσαν!!!
Ξυπνουσαμε μεσανυχτα 2-3 π.μ. Να ετοιμασουμε το καρρο,τις λινατσες.το ζωο κλπ.
Το πρωινο το τρωγαμε πανω στι καρρο καθ οδον υπρος το καπνοχωραφο.
Εκεινο το χτυοημα του ξυπνητηριου το απεχθανομαι μεχρι σημερα. .
Ξυπνουσαμε και του διναμε γροθιες μεχρι να σταματησει.
Ευτυχως το τηλιγαμε σε κουβερτα αλλιως καθε μερα θα θελαμε καινουργιο. . . .
Μολις περνουσαμε την ασφαλτο κοιμομασταν ολοι πανω στο καρρο.Ακομη και ο χαλινοδηγος. .Το ζωο ηξερε που και πως θα παει κι οταν εφτανε ακουγαμε ενα ξρανκλγκ. .
Τελος ο υπνος. . Και ηταν τοσο γλυκος. .Οταν δεν ειχε φεγγαρι παιρναμε φαναρι για σχετικο φωτισμο.
Αντε τωρα να σκυψεις μεσα στη νυχτα και στην υγρασια και να μαντεψεις πια φυλλα ωριμασαν . .
Μας επνιγε η νικοτινη.
.Μαζευαμε μεχρι ο ηλιος ν ανεβει μια πιθαμη. .
Επιστροφη στο σπιτι,παπαρα γαλα και μετα στο υποστεγο για το βελονιασμα(τιζεμαν,αραμαθιασμα).Φυλλο φυλλο στις βελονες35-45 εκατ.. .αδειασμα(ευκαιρωμα) στις κλωστες(ραμματα).Μετα κρεμασμα στα βαγονια(λιαστρες).
Περιπου 50-100 ραμματα την ημερα.Στις λιαστρες επρεπε να ξεραθουν και μετα ανα 10-12 ραμματα τ
Τα μαζευαμε σε φουντες.Νωρις το χειμωνα οι φουντες γινονταν δεμματα κι ολα τα δεμματα ηταν η παραγωγη του καθενος.Το μαξουλ οπως το λεγανε.
Και μετα περινεναμε τους εμπορτς βα ερχουνραν παιρβε τσιαπαν τον ξαπνον. .οπως λεει και το τραγουδι..
Φυσικα πριν απι την πωληση προηγειτο βαθμολογηση του μαξουλιιυ. .Περνουσαν βαθμολογητες ,ανοιγαν τα δεμματα και βαθμολογουσαν ποιοτικα. . την παραγωγη με Α',Β',Γ' .
Πολλες φορες ανακαλυπταν σκαρτα και εδιναν γραοτη εντολη οπου αναγραφοταν η ημερα,η ωρα,την ποσοτητα που θα καψει ο καθενας και με το.πετρελαιο στο χερι. .
Θυμαι εκει αναμεσα στι Παρκο και στην Πισινα εβγαινε καπνος για πολλες μερες.Καπνος απο τον ιδρωτα των αγροτων.
Και βεβαια τα σκαρτα . .δεν ηταν παντα σκαρτα. ..Γιατι τα βαθμολογουσαν ετσι;
Το αφηνω στη δημιουργικη σκεψη του καθενος.. Εννοειτε οτι η βαθμολογια επηρεαζε την τιμη. .
Μετα ηρθαν και οι ασθενειες των φυτων.Δεν εφρανε που εισπνεαμε ολη τη νικοτινη και τη γευομαστε κιολας αφου χερια,δαχτυλα,ρουχα ηταν μαυρα απο το ζεχιρ(πισσα),ηρθαν και τα φυτοφαρμακα.
Τα υστερα χρονια ηρθε το νερο στον καμπο.
Το χωριο ομως αδειασε απο τη μεταναστευση .
Η καπνοκαλλιεργεια μηχανοποιηθηκε ξαι σχεδον απαγορεύτηκε. .
Το νερο αφθονο αλλα απο μονο του ΔΕΝ μπορουσε να κρατησει τον κοσμο.
Ο Καμπος ερημωσε απο ανθρωπινη δραστηριοτητα.Λιγα γεωργικα μηχανηματα ειναι αρκετα να τον καλλιεργησουν. .
Στον καμπο δεν βλεπει πια κανεις τα.πικρα καπνα. . Σκουτουλιζ. . Λεβαντα.. Ποιος το φανταζοταν;
Λάμπης Κυριαζιδης
*"σκουτουλιζ"=μοσχομυριζει
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου